YAŞLI ADAM VE DENİZ / Ernest Hemingway
Türkçe çeviri: Kemal Bek
İnkılap Yayınları, 2003
Amerikalı yazar Ernest Hemingway (1899-1961), liseden sonra Kansas City Star adlı gazetede haberci olarak çalıştı. Birinci Dünya Savaşı’nda Kızılhaç gönüllüsü olarak Avrupa’da cankurtaran sürücülüğü görevi yaptı. 1918’de yaralandı. Milano’da bir hastanede kendisini sağaltan hemşireye âşık oldu; onunla evlenmeyi düşündüyse de bu gerçekleşmedi. Bu aşk, Silâhlara Vedâ romanına konu oldu. 1919’da terhis edildi; 1921’de Toronto’da çıkan Daily Star gazetesinde iş bularak Paris’e taşındı. Paris’te gönüllü sürgün yaşayan, “yitik kuşak” denen Amerikalı yazarlarF. Scott Fitzgerald, Gertrude Stein, Ezra Pound ve İrlandalı James Joyce’un çevresine girdi.
1922’de savaş muhabiri olarak, bir ay için İstanbul’a geldi. Ertesi yıl ABD’ye döndü. Bir yıl sonra yeniden Paris’e gitti. 1925-1929 yılına kadar olan dönemde Hemingway kendi yazarlığının en güzel örneklerini verdi. Seçme öykülerden oluşan Zamanımız’ı 1925’te, Güneş de Doğar’ı 1926’da,Kadınsız Erkekler adlı öykü kitabını 1927’de yayımladı. Hemingway 1931’de, meraklı olduğu boğa güreşi üzerine yazdığı Öğleden Sonra Ölüm adlı romanını yayımladı. 1933’te yeni eşiyle Afrika’da safari turuna katıldı; izlenimlerini Afrika’nın Yeşil Tepeleri kitabında anlattı (1935). Döndükten sonra bir balıkçı teknesi aldı; bu tekne, ona ileride yazacağı Yaşlı Adam ve Deniz romanı için esin verecektir. 1939’da Küba’ya gitti; bir sonraki eşiyle Havana yakınında bir çiftlik alıp orada yaşadı. Hemingway, Çanlar Kimin için Çalıyor adlı romanını 1940’ta yazdı. Savaş habercisi olarak Çin’e, 1944’te Avrupa’ya gitti. 1946’ya yerleşti, 1959’a dek orada yaşadı. 1950’de başarılı bulunmayan Irmaktan Öteye Ağaçların İçine adlı romanını 1950’de yayımladı. 1952’de başyapıtı olan Yaşlı Adam ve Deniz adlı kısa romanını yazdı; bu kitapla, 1953’te Pulitzer Ödülünü aldı. 1954’te ise Nobel Edebiyat Ödülü‘ne lâyık görüldü.
1950’lerin ikinci yarısında ruhsal ve fiziksel sağlığı gittikçe kötüleşti. Küba’daki yeni yönetim Amerika mülklerini devletleştirmeye karar verince, İdaho’ya taşındı. 1961’de av tüfeğiyle yaşamına son verdi.
Türkçe’de pek çok çevirisi bulunan Yaşlı Adam ve Deniz’in Kemal Bek çevirisinde, yalın Türkçe kullanılmış; okurun bilmeyeceği düşünülen bir çok yerel deyiş dipnotlarla açıklanmıştır.