RÜBÂB-I ŞİKESTE
HALÛK’UN DEFTERİ
ŞERMİN
Servet-i Fünûn dönemi şairi Tevfik Fikret’in kitap olarak yayımlanmış üç yapıtı vardır: Rübâb-ı Şikeste, şairin büyükler için yazdığı bütün şiirlerini derlemektedir. Halûk’un Defteri, oğlu Halûk’un kişiliğinde döneminin gençlerine seslenerek onlara çağdaş birer dünya yurttaşı olmalarını, ne denli acılar çekseler de doğru bildikleri yoldan dönmemeleri düşüncesini aşılamaya çalıştığı kitabıdır. Şermin kitabınıysa, arkadaşı Satı Bey’in açtığı ilkokulda ders metni olarak okutulmak üzere yazdığı çocuk şiirlerini içeren kitaptır.
Bordo Siyah yayınlarının Türk klasikleri dizisinden çıkan Rübâb-ı Şikesteve Halûk’un Defteri, özgün metin ve günümüz diline çeviri olmak üzere iki dilli olarak hazırlanmış; günümüz okuruna yabancı geleceğini sandığımız sözcük ve kavramlar ile metinlerle ilgili kimi özellikler dipnotlarla açıklanmıştır. Şermin’se zâten yalın bir dille yazıldığından, çocuklarca bilinmeyen kimi sözcük ve kavramların anlamları dipnotlarıyla verilmiştir. Her üç kitabın başına hem Tevfik Fikret hem de kitaplar konusunda kapsamlı birer önsöz konmuştur.
Aşağıyda, Fikret’in özyapısını en iyi açıklayan, Rübâb-ı Şikeste’nin de başında yer alan dörtlüğü iki dilli olarak veriyorum:
Kimseden ümmîd-i feyz etmem, dilenmem perr ü bâl,
Kendi cevvim, kendi eflâkimde kendim tâirim.
İnhinâ tavk-ı esâretden girândır boynuma;
Fikri hür, irfânı hür, vicdânı hür bir şâirim.
(Kimseden iyilik umut etmem, dilenmem kol ve kanat,
Kendi havamda, kendi göğümde kendim uçarım.
Eğilmek tutsaklık tasmasından ağırdır boynuma;
Düşüncesi özgür, bilgisi özgür, vicdânı özgür bir şâirim.)
NOT: Osmanlıca kitapların günümüz diline çevrilmeleri konusunda görüşlerimi işleyen yazımı, “Kitaplar” bölümünün alt başlığı olan “Bir Günün Sonunda Arzu” bölümünde okuyabilirsiniz.